Pankreas kanseri sistemik bir hastalıktır. Cerrahi lokal bölümünü tedavi eder. Tümörün tamamının çıkarılacağı düşünülerek girilen bir ameliyatta bazen tamamının çıkarılamadığı da olur.
Gözle görülen bir tümör bırakılmadıysa, cerrah tamamının çıkarıldığından eminse buna r0 rezeksiyon denir. Yani lokal tedavinin çok başarılı geçtiğini belirtmektedir. Bu hastalarda bile pankreas kanseri tedavi edildi, başka tedavi gerekmez denilememektedir. Çünkü sistemik etkileri, kanda dolaşan hücre bazındaki etkileri olabilir. Şu anda radyolojik tetkiklerle görülemeyen etkiler olabilir. Bu nedenle pankreas kanserlerinde mutlaka kemoterapi gerekmektedir.
Eğer içerde tümör kaldıysa bu ameliyat başarısız bir ameliyat olmaktadır. Fakat yine de tümör yükü azaldığından bu hastalarda hem radyoterapi hem de kemoterapi gerekebilmektedir.
Sadece radyoterapi ve kemoterapi ne zaman gereklidir ?
Cerrahi olarak kitlenin, tümörün r0 rezeksiyonu yapılamayacak yani cerrah tümörü tamamen temizleyemeyeceğine inanıyorsa -ki bu durumda tümör etrafındaki damarları sarmıştır bunu BT ve MR yaptırarak saptamak mümkündür- Ya da tümör uzak metastaz yapmış, karaciğere ya da akciğere atlamış ise bu hastaların lokal tedavi ile başarı şansı olmayacağı için hastaları direkt radyoterapi ve kemoterapiye göndermek gerekmektedir. Bu tümörün ileri aşamasının bir göstergesidir. Hasta normalde bu kadar ileri aşamada gelmez ise önce lokal yani cerrahi tedavi arkasından kemoterapi ya da gerekiyorsa radyoterapi eklemek tedavi şansını daha da arttırır.
Prof. Dr. Cemalettin Ertekin